„Pianista” (2002)




Scenariusz filmu powstał na podstawie autobiograficznej książki kompozytora Władysława Szpilmana. „Pianista” zdobył m.in. trzy Oscary – za reżyserię, główną rolę męską i scenariusz adaptowany. Uhonorowano go także Złotą Palmą na festiwalu w Cannes, dwiema nagrodami BAFTA – najlepszy film, najlepsza reżyseria i siedmioma Cezarami. „Pianista” odniósł też sukces komercyjny.

Opis filmu

Akcja rozpoczyna się we wrześniu 1939 r. , kiedy to 28–letni wówczas Władysław Szpilman gra w Polskim Radiu Nokturn cis–moll Fryderyka Chopina. Wybuch niszczy siedzibę rozgłośni i przerywa występ na pięć długich lat. Po wkroczeniu do Warszawy Niemcy wprowadzają rozliczne restrykcje wobec ludności żydowskiej. Władysław, jego rodzice, dwie siostry i brat przeżywają pasmo upokorzeń. Pozbawieni pracy i środków do życia wyprzedają kolejno obrazy, srebra, meble. W końcu z domu znika także największy skarb artysty, fortepian. Prześladowania nasilają się. Szpilmanowie wraz z tysiącami innych Żydów muszą się przenieść do getta, gdzie na porządku dziennym jest nieludzkie traktowanie, okrucieństwo, cierpienia i śmierć. Władysław zarabia na utrzymanie rodziny, grając w kawiarni, gdzie zbiera się towarzystwo podejrzanego autoramentu. Trudno jednak o inne zajęcie. Tymczasem Niemcy zaczynają wywozić transporty Żydów z getta do obozów zagłady. Przychodzi też kolej na Szpilmanów. Władysława w ostatniej chwili wyciąga z szeregu skazańców znajomy żydowski policjant, każąc mu uciekać. Pianista już nigdy więcej nie ujrzy bliskich. Z pomocą członków ruchu oporu udaje mu się uciec z getta. Za murami przechowują go kolejno, w różnych miejscach, polscy przyjaciele. Z okien swojej kryjówki Władysław obserwuje wybuch powstania w getcie. Cały czas musi uważać, by swoją obecnością nie zwrócić na siebie niczyjej uwagi, bo to może być równoznaczne z wyrokiem śmierci. Taka sytuacja trwa do chwili wybuchu powstania warszawskiego. Gdy powstanie upada, Szpilman samotnie ukrywa się wśród ruin miasta, walcząc o przetrwanie z własnym głodem, wyczerpaniem, strachem. Ocalenie przyjdzie z najmniej spodziewanej strony.

Obsada filmu

W rolach głównych występują:

Adrien Brody („Cienka czerwona linia”, „Cadillac Records”, „Grand Budapest Hotel”) jako, Władysław Szpilman

Thomas Kretschmann („Immortal - Kobieta pułapka”, „Avengers: Czas Ultrona”, „Next”) jako, Kapitan Wilm Hosenfeld

Emilia Fox („Dorian Gray”, „Duma i uprzedzenie”, „Przygody Merlina”) jako, Dorota, znajoma Szpilmana

Kto jeszcze zagrał w filmie „Pianista”?

Julia Rayner – Regina, siostra Władysława
Maureen Lipman – Matka Szpilmana
Jessica Kate – MeyerHalina, siostra Władysława
Valentine Pelka – Michał Dzikiewicz, mąż Doroty
Frank Finlay – Ojciec Szpilmana
Ed Stoppard – Henryk, brat Władysława
Ruth Platt – Janina Godlewska, przyjaciółka Szpilmana
Michał Żebrowski – Jurek, przyjaciel Władysława
Cezary Kosiński – Muzyk Lednicki, znajomy Szpilmana
Krzysztof Pieczyński – Marek Gębczyński
Katarzyna Figura – Sąsiadka
Krzysztof Pieczyński – Marek Gębczyński
Andrzej Pieczyński – Były więzień obozu koncentracyjnego
Andrzej Zieliński – Żydowski policjant
Marian Dziędziel – Polak na budowie


Reżyseria

Roman Polański jeden z najbardziej znanych, polskich reżyserów na świecie. W 1962 roku wyreżyserował swój pierwszy głośny film „Nóż w wodzie”. Wzbudził on zainteresowanie nie tylko w Polsce, ale i na świecie, co spowodowało, że Polański postanowił spróbować szczęścia poza granicami kraju. W 1965 roku w Anglii powstał „Wstręt”, a trzy lata później Polański zadebiutował w USA obrazem „Dziecko Rosemary”. Film stał się przebojem, a zrobiony w 1974 roku „Chinatown” potwierdził pozycję artysty jako wybitnego reżysera. Swój kolejny obraz „Tess” Polański zrealizował we Francji. Przyniósł mu on Cezara i nominację do Oscara za reżyserię. Stał się znany głównie dzięki mrocznym thrillerom, takim jak „Dziecko Rosemary”.

Scenariusz

Roman Polański napisał scenariusz do „Pianisty” wspólnie z Ronaldem Harwoodem, brytyjskim dramatopisarzem i prozaikiem. Harwood jest autorem scenariuszy do filmów „Taking Sides”, „The Furtwangler”, „Cas” w reżyserii Istvana Szabo i „The Dresse” Petera Yatesa.

Data premiery i kraj produkcji

Film „Pianista” miał premierę podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes we Francja w 2002 roku. Powstał w koprodukcji francusko–polsko–niemiecko–brytyjskiej.

Tytuł angielski „The Pianist”

Adaptacje

Autobiografia Władysława Szpilmana, pamiętnik opisujący wojenne losy genialnego muzyka i pianisty to doskonały materiał na film. Zdano sobie z tego sprawę już w 1949, kiedy w 3 lata po pierwszym polskim wydaniu dziennika Jerzy Zarzycki zrealizował na jego podstawie obraz zatytułowany „Robinson warszawski” według scenariusza Jerzego Andrzejewskiego i Czesława Miłosza. Niestety, częste ingerencje cenzury sprawiły, że ostateczna wersja obrazu z książką bardzo różniły się od siebie, z czołówki swoje nazwisko wycofał Czesław Miłosz, a sam film trafił na ekrany pod tytułem „Miasto nieujarzmione”. Wiele lat później ekranizacji „Pianisty” podjął się Roman Polański, który jako dziecko był świadkiem likwidacji krakowskiego getta, z którego cudem uciekł i przetrwał wojnę ukrywając się. Polański wielokrotnie w wywiadach mówił, że chciałby opowiedzieć o okrutnych czasach II Wojny Światowej.

Czas trwania filmu

Film „Pianista” trwa 143 minuty.

Nagrody i nominacje

Film „Pianista” został obsypany wieloma nagrodami, m.in.: w 2003 roku otrzymał trzy Oscary dla najlepszego aktora pierwszoplanowego – Adrien Brody, najlepszego reżysera – Roman Polański oraz za najlepszy scenariusz adaptowany – Ronald Harwood. W 2002 roku Roman Polański otrzymała za film „Pianista” Złotą Palmę. W 2018 roku wygrał nagrodę dla najlepszego filmu 20-lecia Orłów. W 2003 roku otrzymał Orły w kategoriach: najlepszy film, muzyka, reżyseria, zdjęcia, scenografia, kostiumy, dźwięk, montaż. W tym samym roku podczas Francuskiej Akademii Sztuki i Techniki Filmowej otrzymał siedem nagród dla: najlepszego filmu, aktora, reżysera, muzyki filmowej, scenografii, za najlepsze zdjęcia do filmu i dźwięk.
Film „Pianista” otrzymał także nagrodę BAFTA dla najlepszego filmu oraz nagrodę im. Davida Leana za najlepszą reżyserię. Film otrzymał także liczne nominacje.

Gdzie obejrzeć film „Pianista”?

Cały film „Pianista” online OGLĄDAJ w vod.tvp.pl