Pan Cogito

Cykl „Pan Cogito”, opublikowany w 1974 r., zaliczany jest do najwybitniejszych osiągnięć poety, piewcy antyku i tradycji śródziemnomorskiej, znawcy kultury, którego równie mocno obchodzą dylematy egzystencjalno-moralne człowieka. Tom wierszy, które składają się na ten poemat i traktat filozoficzny zarazem, zawiera refleksje o osobie ludzkiej, cierpieniu i bólu. Pan Cogito to uosobienie człowieka współczesnego, jakby postać syntetyczna, której charakter, reakcje i poglądy poeta kreśli z dystansem, często z ironią, ale jednocześnie ze współczuciem i sympatią. Cogito rozmyśla o poczuciu tożsamości, o duszy, odkupieniu i piekle, o Prometeuszu, Minotaurze, Kaliguli, Spinozie. Stawia pytania od wieków zaprzątające ludzką świadomość, kontempluje dzieła sztuki i naturę. Szuka sensu istnienia.

Oparty na poezji Herberta spektakl w reżyserii i w wykonaniu Zbigniewa Zapasiewicza powstał w 1981 roku. Telewizyjny „Pan Cogito”, w okularach, skromnym paletku, poruszający się na tle obwiedzionego murem podwórka z jednym nędznym drzewkiem z boku, zewnętrznie przypomina postaci sprzed stulecia. Ale właśnie ten „nieporadny relikt przeszłości” dokonuje obrachunku sumienia „człowieka myślącego” XX wieku. Towarzyszy mu „sześć postaci z wyobraźni”, wykreowanych przez aktorów Teatru Pantomimy – nie dublując, lecz dyskretnie podkreślając poetyckie walory tekstu. Monodram w wykonaniu Zbigniewa Zapasiewicza na początku lat 80. krytycy uznali za eksperyment artystyczny, nowatorski w formie i w pełni udany.




Autor: Zbigniew Herbert

Reżyseria: Zbigniew Zapasiewicz

Realizacja telewizyjna: Joanna Wiśniewska

Scenografia: Marcin Mroszczak

Czas trwania: 57 minut