Irydion

Pod naporem barbarzyńców i rodzącego się chrześcijaństwa następuje rozpad imperium rzymskiego. Irydion, Grek przepojony nienawiścią do Rzymian i chęcią zemsty za krzywdy swego kraju spiskuje przeciw imperium. Pragnie doprowadzić do jego obalenia. W imię wzniosłych uczuć patriotycznych sprzeniewierza się własnym wartościom etycznym, a dla osiągnięcia celu poświęca: ukochaną siostrę i swą miłość. Poczynania Irydiona kończą się klęską. Głos Opatrzności wskazuje mu dalszą drogę i zsyła go do cierpiącej (po powstaniu listopadowym) Polski.