Anhelli

Wizjonerskie widowisko telewizyjne Grzegorza Królikiewicza na kanwie poematu Juliusza Słowackiego, częściowo filmowane w plenerach, zagrane przez zespół aktorski Teatru Polskiego w Bielsku Białej.
„Anhelli” (1838), poemat Juliusza Słowackiego pisany prozą stylizowaną na przypowieść biblijną, to opowieść o losie narodu, który traci niezależność pod ciosami wroga z powodu własnych, zbrodniczych zaniechań, i o polskiej, usiane grobami skazańców drodze do wolności. Zarazem jest to przypowieść o niszczącej sile cierpienia i o tym, jak wzajemna nienawiść, brak wiary w sens poniesionych ofiar, zajadłe spory, kłótnie i porachunki przyczyniają się do rozpadu wspólnoty.
Anhelli, to „dziecię wieku" od początku naznaczone rozpaczą i przerażeniem, jest pogrobowcem człowieka, który oddał życie dla ojczyzny, a jego matka zaś zmarła z żalu po stracie męża. Jak niegdyś Wirgiliusz prowadzący Dantego w „Boskiej Komedii” przez piekielne kręgi, tak Szaman oprowadza Anhellego po współczesnym piekle zesłańców. Pokazuje ludzi skutych łańcuchami nawet na marach, po śmierci, i nędzarzy wydanych na pastwę żywiołu. Schodzi do lochów i w głąb kopalni, gdzie ziemia wybrukowana jest ludzkimi czaszkami. Pokazuje miejsca kaźni, szpalery oprawców bijących więźniów idących ścieżką między nimi. Mija wygłodniałych, bijących się o byle kąsek. Anhelli stopniowo poznaje bezmiar nędzy, poniżenia i cierpienia, ale także słabości wygnańców.
Wizjonerskie dzieło poety w inscenizacji filmowca, zyskało niesłychanie interesujący kształt plastyczny. Już w oryginale literackim twórca przykładał wielką wagę do efektów kolorystycznych. Szczególną rolę odgrywa biel – sygnalizuje miejsce akcji: śnieżne bezkresy Syberii, równocześnie symbolizuje nieludzką przestrzeń „innego świata”, a także niewinność bohatera wybranego przez los na bezkrwawą „ofiarę serca”. W wizji Grzegorza Królikiewicza wszystko służy temu, by wyzbyć się dosłowności, poruszyć wyobraźnię, pobudzić skojarzenia – symbolika barw, gra światła i cieni, zderzenie fragmentów inscenizowanych z realnością obrazu filmowego.
Autor: Juliusz Słowacki
Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz
Scenografia: Grzegorz Królikiewicz
Kostiumy: Beata Tumkiewicz
Zdjęcia Jacek Łechtański, Andrzej Wojciechowski
Muzyka: Janusz Kohut Sebastian Niedziela
Montaż: Robert Piechnik
Czas trwania: 81 min.
Rok produkcji: 1999

Obsada:
Kazimierz Czapla (Narrator),
Stanisław Nosowicz (Szaman),
Michał Bukowski (Anhelli),
Jagoda Kołeczek (Ellenai),
Maria Suprun (Eloe),
Bartosz Dziedzic (Rycerz)
oraz: Cezariusz Chrapkiewicz, , Aleksander Pestyk, Edyta Duda, Magdalena Nieć, Zbigniew Żwak, Grzegorz Sikora, Tomasz Drabek, Kuba Abrahamowicz, Jadwiga Grygierczyk, Grażyna Bułka, Bożena Germańska, Tomasz Lorek,J arosław Karpuk, Krzysztof Maciejewski.