Tamtego 1989 roku

Kiedy w czerwcu 1989 roku w Polsce odbywały się pamiętne wybory,
w Pekinie doszło do masakry na placu Niebiańskiego Spokoju, Związek
Radziecki wycofywał ostatnie wojska z Afganistanu, a obywatele NRD
zaczęli masowo uciekać z kraju. Wynik pierwszych od dziesięcioleci
częściowo wolnych wyborów w Polsce był zaskoczeniem dla władzy, nie
zapowiadały go bowiem badania nastrojów społecznych. Był też
zaskoczeniem dla opozycji. Powstała sytuacja trudna dla obu stron.
Wysocy funkcjonariusze PZPR czuli, że może nie udać się realizacja
misternego planu opracowanego po obradach Okrągłego Stołu i nie da się
utrzymać władzy przez cztery lata, do następnych wyborów. Z kolei opozycja
wahała się przed przejęciem władzy, zdając sobie sprawę z wiążącego się
z tym ogromnego ryzyka.




Trzecia i zarazem ostatnia część filmu przypomina te zdarzenia, a
zwłaszcza działania, które umożliwiły wybór prezydenta PRL, doprowadziły
do zawiązania koalicji strony solidarnościowej z ZSL i SD i w konsekwencji
utworzenia w połowie września rządu Tadeusza Mazowieckiego. Oznaczało
to, że Polska jako pierwsza w całym obozie socjalistycznym oswobodziła się
z rządów monopartii i zmierzała ku niepodległości. Wkrótce w Sejmie zawisło
nowe godło państwa – orzeł w koronie.




Tadeusz Mazowiecki złożył wizytę w Watykanie. W listopadzie runął mur
berliński. Ruszyła lawina wydarzeń, nazywana dziś Jesienią Narodów. Pod koniec roku Lech Wałęsa wystąpił w amerykańskim kongresie. Upadał porządek
jałtański.




O atmosferze tych kilku niezwykłych miesięcy, obawach i determinacji,
ogromie pracy i przekraczaniu kolejnych granic uznawanych dotąd za absolutnie nienaruszalne, opowiadają: Jacek Kuroń, Czesław Kiszczak, Lech Wałęsa, Andrzej Celiński, Zbigniew Bujak, Stanisław Ciosek, Andrzej Wielowieyski, Janusz Reykowski, Henryk Wujec, Jarosław Kaczyński, Jacek Amroziak, Tadeusz Mazowiecki, Roman Malinowski, Jerzy Urban, Leszek Moczulski, Piotr Nowina-Konopka, Krzysztof Kozłowski i Andrzej Stelmachowski.



Polska 1999, 27 min

Reżyseria: Jolanta Kessler Chojecka

Scenariusz: Gabriel Meretik, Jolanta Kessler Chojecka

Zdjęcia: Stanisław Plewa